Implant antykoncepcyjny – skuteczność, skutki uboczne

Co to jest implant antykoncepcyjny?

Implant antykoncepcyjny jest najpewniejszą dostępną obecnie metodą zapobiegania ciąży. Ze względu na fakt, że nie zawiera estrogenu ma znacznie mniej przeciwwskazań niż dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna. Niestety z uwagi na dość wysoką cenę nie jest to powszechnie stosowana metoda antykoncepcji.

Czytaj również: Wkładka antykoncepcyjna – skuteczność, zakładanie, skutki uboczne

Jak działa implant antykoncepcyjny?

Współcześnie dostępnych jest wiele metod zapobiegania ciąży działających w oparciu o różne mechanizmy. Wyróżnia się metody antykoncepcje naturalne, hormonalne i chemiczne oraz mechaniczne, czyli barierowe. Implanty podskórne zwane również pręcikami antykoncepcyjnymi czy wszczepami zalicza się do hormonalnych metod antykoncepcji. Są to leki zawierające jedynie syntetyczny gestagen, czyli żeński hormon płciowy. Aktualnie w Polsce dostępny jest tylko jeden hormonalny implant antykoncepcyjny zawierający etonogestrel. Po założeniu implantu hormon jest powoli uwalniany do ustroju kobiety. Ilość uwalnianej substancji czynnej jest największa podczas pierwszych 6 tygodni po aplikacji. Działanie antykoncepcyjne gestagenów polega na odwracalnym hamowaniu owulacji oraz zwiększaniu gęstości śluzu szyjki macicy co zmniejsza szanse przedostania się plemników do jamy macicy i dalej do bańki jajowodu, w której najczęściej dochodzi do zapłodnienia.

Na ile wystarcza implant antykoncepcyjny?

W większości przypadków skuteczne antykoncepcyjne działanie implantu trwa 3 lata i na taki okres jest on zakładany. Jedynie w nielicznych przypadkach może zajść wymiany implantu na nowy w celu podtrzymania działania antykoncepcyjnego po okresie krótszym niż 3 lata. Dzieje się tak najczęściej u kobiet otyłych, u których czas skutecznego działania antykoncepcyjnego może ulec skróceniu.

Kiedy można zastosować implant antykoncepcyjny?

Wskazaniem do zastosowanie hormonalnego implantu antykoncepcyjnego jest zapobieganie ciąży. Implant może być stosowany u kobiet, które wcześniej korzystały bądź nie z innych metod antykoncepcji, a także po porodzie, w tym podczas karmienia piersią. W zależności od dnia cyklu miesiączkowego, w którym implant został założony może być konieczne używanie mechanicznej metody antykoncepcji np. prezerwatywy przez okres 7 dni. Stosowanie implantu hormonalnego jest bardzo wygodną metodą antykoncepcji między innymi z uwagi na długi okres między aplikacjami i brak konieczności stosowania innych metod zapobiegania ciąży poza wyjątkowymi sytuacjami związanymi z momentem aplikacji. Należy jednak pamiętać, że stosowanie implantu hormonalnego nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową dlatego podczas ryzykownych bądź przypadkowych kontaktów seksualnych należy stosować dodatkowo prezerwatywę. Jednocześnie należy pamiętać, że prezerwatywa nie chroni w 100% przed ryzykiem przeniesienia zakażenia między partnerami.

Czytaj również: Seks z prezerwatywą – wskazówki

Jak zakłada się implant antykoncepcyjny?

Założenie implantu antykoncepcyjnego poprzedzone jest wywiadem i badaniem lekarskim, które umożliwiają odpowiedni dobór metody antykoncepcji najwłaściwszej dla danej pacjentki. Należy pamiętać, że implant antykoncepcyjny zawiera środek hormonalny i może być stosowany jedynie z zalecenia lekarza. Zarejestrowany w Polsce preparat ma postać pręcika o długości 4 centymetrów i szerokości 2 milimetrów. Implant jest zakładany przez lekarza w warunkach ambulatoryjnych. Do założenia służy specjalny jednorazowy, jałowy aplikator zawierający pręcik hormonalny. Miejscem, w które podaje się implant jest wewnętrza powierzchnia ramienia między łokciem a barkiem. Przy czym z reguły u kobiet praworęcznych implant zakłada się do skóry ramienia lewego i odwrotnie. Przed założenie implantu skóra jest odkażana i miejscowo znieczulana. Następnie płytko pod skórę wprowadzana jest igła z implantem. Poprzez wycofanie igły implant zostaje umieszczony w tkance podskórnej. Cała procedura trwa kilka minut i jest stosunkowo mało bolesna.

Usuwanie implantu antykoncepcyjnego

Implant usuwa się po okresie nie dłuższym niż 3 lata. Wcześniejsze usunięcie implantu może być spowodowane wystąpienie działań niepożądanych bądź ryzykiem spadku jego skuteczności u kobiet otyłych. W każdej chwili pręcik może zostać usunięty na życzenie pacjentki. Procedura jest szybka i stosunkowo mało bolesna. Po odkażeniu skóry ramienia. Lekarz wykonuje małe nacięcie w miejscu gdzie znajduje się końcówka pręcika i usuwa go przy pomocy odpowiednich kleszczyków.

Skuteczność implantu antykoncepcyjnego

Skuteczność metod antykoncepcji ocenia się przy pomocy indeksu Pearla. Określa on ile pośród 100 kobiet stosujących dany sposób antykoncepcji przez rok zajdzie w ciążę. Wśród wszystkich dostępnych w Polsce metod antykoncepcji implant hormonalny odznacza się najwyższą skutecznością. Wartość indeksu Pearla dla tej metody zapobiegania ciąży wynosi 0,01. Wartość ta może być nieznacznie inna w zależności od badania, w którym ją określono. Ponad to należy pamiętać, że żadna metoda antykoncepcji nie gwarantuje pełnej stuprocentowej skuteczności.

Działania niepożądane

Stosowanie implantu może wiązać się z miejscowymi powikłaniami samego założenia i usunięcia, które jednak występują rzadko. Należą do nich:

• ból w miejscu aplikacji,
• zasinienie i świąd skóry w okolicy implantu,
• powstanie ropnia w miejscu założenia implantu.

Drugą grupę potencjalnych niedogodności stanowią działania niepożądane wywołane przez sama substancję czynną, czyli etonogestrel. Występują one z różną częstością, a do najbardziej możliwych należą między innymi:

• bolesność w obrębie sutków,
• bóle głowy,
• infekcje pochwy,
• przyrost masy ciała,
• trądzik,
• zaburzenia krwawień miesiączkowych.

Wśród rzadszych skutków ubocznych implantu antykoncepcyjnego wymienia się między innymi zawroty głowy, nudności, bóle brzucha, zaburzenia nastroju czy reakcje alergiczne.

Przeciwwskazania do implantu antykoncepcyjnego

Do sytuacji klinicznych, których wystąpienie stanowi przeciwwskazanie do stosowania implantu antykoncepcyjnego z etonogestrelem należą między innymi:

• ciąża,
• choroby wątroby,
• nadwrażliwość na etonogestrel,
• krwawienie z dróg rodnych o niewyjaśnionej przyczynie,
• zależny od hormonów płciowych nowotwór złośliwy,
• żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.

Ponadto w trakcie wizyty poprzedzającej założenie implantu należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach w tym sprzedawanych bez recepty oraz ziołowych i wszystkich współistniejących chorobach jeżeli takie występują.