Uczulenie na pyłki roślin

Pyłki których roślin najczęściej uczulają?

Alergia na pyłki roślin jest schorzeniem pojawiającym się sezonowo. Jej objawy u osób uczulonych występują wyłącznie w okresie kwitnienia i pylenia określonych gatunków roślin, czyli są zależne od pory roku, w przeciwieństwie do innych alergii, które w zdecydowanej większości przypadków nie wykazują korelacji z porą roku.

Pyłkami, które są odpowiedzialne za wywoływanie objawów uczulenia na pyłki roślinne, są głównie trawy, zwłaszcza takie jak:

• tymotka łąkowa;
• wiechlina łąkowa;
• rajgras angielski;
• żyto;
• kukurydza.

Czas pylenia traw przypada na okres od maja do końca lipca. Wtedy to u osób uczulonych objawy są najsilniejsze i najbardziej dokuczliwe.

Do kolejnej grupy roślin, których pyłki mogą wywoływać uczulenie, zaliczamy chwasty (bylica pospolita, babka pospolita, mniszek lekarski, pokrzywa zwyczajna). Objawy uczulenia na nie są najsilniejsze w sierpniu i we wrześniu.

Uczulać mogą także pyłki drzew i krzewów, które pojawiają się w powietrzu w okresie wiosennym (kwiecień, maj). Najczęściej uczulają pyłki bzu, jaśminowca, brzozy, lipy, topoli i orzecha włoskiego.

Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie

Objawy uczulenia na pyłki roślin

Pierwsze objawy uczulenia na pyłki roślin najczęściej pojawiają się u dzieci około 6.–7. roku życia, bardzo rzadko zdarza się tak, że ujawnią się one dopiero w wieku dorosłym. Symptomy uczulenia na pyłki roślin, ze względu na to, iż są to alergeny wziewne, w zdecydowanej większości dotyczą układu oddechowego. Do objawów uważanych za charakterystyczne dla tej alergii zaliczamy:

• kichanie;
• katar (tak zwany katar sienny, który jest wodnisty, obfity i pojawia się nagle);
• uczucie zatkanego nosa;
• chrypka;
• zmęczenie i osłabienie;
• obrzęk powiek i łzawienie;
• uczucie swędzenia w nosie i gardle;
• gorączkę i duszność;
• pokrzywkę;
• problemy z koncentracją;
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe i bóle stawowe.

Istotne jest również to, że u osób z bardzo silnym uczuleniem na pyłki roślin, zwłaszcza traw i chwastów, objawy mogą występować także po zakończeniu okresu ich pylenia, np. w wyniku spożycia miodu zanieczyszczonego pyłkami czy też kontaktu z kurzem domowym, w którym te pyłki mogą się znajdować. Ciekawym faktem jest również możliwość występowania reakcji krzyżowych, czyli pojawiania się objawów uczulenia na pyłki roślin (głównie dotyczy to pyłków brzozy) po spożyciu innych pokarmów (najczęściej jabłek, gruszek, pomidorów, orzechów), co związane jest z podobieństwem budowy ich antygenów, w związku z czym nasz układ odpornościowy rozpoznaje je jako jeden, a nie jako dwa różne antygeny.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Jak rozpoznać alergię na pyłki roślin?

W celu postawienia rozpoznania lekarz, poza przeprowadzeniem rozmowy z chorym na temat czasu i okoliczności pojawiania się objawów, sugerujących występowanie uczulenia na pyłki roślin oraz dokładnym zbadaniem pacjenta, powinien zalecić wykonanie testów skórnych (uważane są one za badanie najbardziej przydatne w rozpoznaniu alergii na pyłki roślin), aby dowiedzieć się, na jakie konkretnie alergeny jest uczulony dany pacjent.

Testy skórne są badaniem, do którego nie jest potrzebne żadne specjalne przygotowanie pacjenta. Jedyne, o czym należy pamiętać przed ich wykonaniem, to konieczność odstawienia leków antyhistaminowych i przeciwzapalnych na okres tygodnia poprzedzającego badanie, ponieważ ich przyjmowanie spowoduje, że wyniki tych testów nie będą prawdziwe.

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Do wykonania testów skórnych wybierana jest zwykle skóra pleców lub przedramienia. Jeśli skóra w tych miejscach jest zmieniona chorobowo, testy nie mogą być przeprowadzone, gdyż wyniki będą niemiarodajne. Badanie to polega na wprowadzeniu pod naskórek za pomocą igły niewielkiej ilości wyciągu zawierającego alergen.

U osoby uczulonej na dany alergen już po kilkunastu minutach w miejscu wkłucia pojawia się zaczerwienienie i bąbel, które potwierdzają związek objawów występujących u chorego z ekspozycją na dany alergen. Innym sposobem diagnostyki jest wykonanie oznaczenia poziomu przeciwciał IgE w surowicy krwi pacjenta – podwyższony ich poziom potwierdza występowanie alergii.

Jak leczyć alergię na pyłki roślin?

Najbardziej efektywnym sposobem leczenia dolegliwości spowodowanych uczuleniem na pyłki roślin jest wyeliminowanie ich z otoczenia osoby chorej. Sposób ten jest skuteczny, aczkolwiek nie zawsze możliwy do zrealizowania, dlatego też u większości chorych istnieje konieczność zastosowania leczenia farmakologicznego. Inną metodą leczenia jest odczulanie za pomocą szczepionek, jednak aby leczenie takie było skuteczne i przyniosło pożądane efekty terapeutyczne, musi być rozpoczęte, zanim rośliny, na które dana osoba jest uczulona, zaczną pylić.

Leczenie farmakologiczne jest leczeniem wyłącznie objawowym, to znaczy, że powoduje ono ustąpienie dolegliwości, ale nie eliminuje przyczyny ich powstawania. Opiera się na stosowaniu leków przeciwhistaminowych, które co prawda łagodzą objawy uczulenia, ale nie są pozbawione działań ubocznych, z których najczęściej występującymi są senność i zaburzenia koncentracji. Stosowane są także glikokortykosteroidy miejscowe oraz leki obkurczające błonę śluzową nosa.

Skuteczną metodą zmniejszenia nasilenia uciążliwych objawów alergii jest płukanie nosa i zatok. Dzięki dostępnym a aptekach zestawom zabieg ten z powodzeniem można wykonać samodzielnie w warunkach domowych. Irygacja zatok przynosowych pozwala na wypłukanie alergenów, zanieczyszczeń, ale także nadmiaru wydzieliny. Irygacja zatok przynosi zatem szybko odczuwalną ulgę, a ze względu na bezpieczeństwo stosowania, może być przeprowadzana nawet u dzieci, a także kobiet ciężarnych i karmiących piersią oraz osób starszych.

O czym powinna pamiętać osoba uczulona?

Zdecydowanie najważniejszą rzeczą, o której chorzy powinni pamiętać, jest unikanie narażenia na alergen, co pozwoli na złagodzenie, a nawet całkowite wyeliminowanie jakże uciążliwych objawów uczulenia na pyłki roślin. Ważne jest, aby osoby uczulone znały pory pylenia uczulających je roślin. Takie informacje można uzyskać od lekarza, ale również z dostępnych w internecie kalendarzy pyleń roślin czy też z telewizji, gdzie w okresach nasilonego pylenia podawane są prognozy stężenia pyłków w atmosferze.

Informacje te pomogą omijać miejsca o wysokim stężeniu uczulających pyłków. Jeśli jednak nie mamy możliwości ich uniknięcia, należy zrezygnować ze spacerów i pobytu na terenach, gdzie koszone są trawniki czy zboże. Jeżeli chcemy wyjść na zewnątrz w okresie pylenia, najlepiej robić to po deszczu, gdyż wtedy stężenie pyłków w powietrzu jest zdecydowanie mniejsze. Ważne jest także unikanie produktów spożywczych, które mogą być zanieczyszczone pyłkami roślinnymi, czyli herbat ziołowych i miodów, ale także produktów dających reakcje krzyżowe z pyłkami, na przykład jabłek, orzechów (zarówno włoskich, jak i laskowych), gruszek, melona, arbuza, kiwi, pomidorów, marchwi czy selera.

Zabezpieczenie domu przed pyłkami polega głównie na dbaniu o to, by nie miały się tam jak dostać, czyli na zamykaniu okien i drzwi lub wietrzeniu mieszkania wyłącznie w nocy i nad ranem, kiedy ich stężenie w powietrzu jest mniejsze. Dobrze jest powiesić w oknach gęste firanki, na których pyłki się zatrzymują. Wybierając miejsce do odpoczynku, warto śledzić informacje o stężeniu pyłków powietrzu, ale także wybierać miejsca w pobliżu dużych zbiorników wodnych, ponieważ w ich pobliżu jest najmniej alergenów.