Alergia skórna – przyczyny i leczenie objawów alergii na skórze

Jakie są objawy alergii skórnych?

Alergie skórne mogą objawiać się w różnorodny sposób, nie ma jednego charakterystycznego objawu. Schorzenie to pojawia się zazwyczaj już w wieku dziecięcym, aczkolwiek pierwsze symptomy mogą wystąpić dopiero u osób dorosłych. U dzieci zmiany skórne powstają często pod wpływem alergenów pokarmowych – na przykład mleko i występująca po jego spożyciu skaza białkowa, natomiast dorosłych częściej uczulają kosmetyki i związki chemiczne. Do zdecydowanie najczęściej zgłaszanych przez chorych dolegliwości zaliczmy świąd, uczucie szczypania i pieczenia skóry. Pojawiają się one po kontakcie z alergenem, a słabną lub nawet całkowicie znikają, gdy czynnika drażniącego nie ma. Nasilenie tych objawów może być różne, od niewielkiego, ledwo zauważalnego swędzenia do bardzo dużego i uporczywego świądu, mogącego doprowadzić nawet do znaczącego upośledzenia codziennego funkcjonowania osoby chorej.

Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie

Skóra u chorych zwykle jest sucha, szorstka i łuszcząca się. Obecne są na niej liczne zmiany będące efektem choroby, ale także takie, które są spowodowane przez działania samych chorych. Zaliczamy do nich:

• przeczosy – są to linijne uszkodzenia naskórka, różnej głębokości i wielkości, dotyczące skóry, na której wcześniej nie były obecne żadne zmiany chorobowe. Nie są one zmianą charakterystyczną dla alergii skórnych, ponieważ możemy je zauważyć na skórze w także różnych innych stanach chorobowych, którym towarzyszy nasilony świąd (na przykład wszawica, świerzb, choroby alergiczne skóry). Powstają one w wyniku drapania i pocierania skóry przez chorych w celu złagodzenia uczucia swędzenia;
• uszkodzenia naskórka – podobnie jak przeczosy, w zdecydowanej większości przypadków powstają w wyniku drapania skóry przez osoby chore. Mogą to być ranki mikroskopijnych rozmiarów, niewidoczne gołym okiem, ale także spotykane są rany znacznej wielkości. Uszkodzenia naskórka sprzyjają powstawaniu zakażeń skóry, gdyż ułatwiają przedostawanie się różnych patogenów (np. bakterii) do naszego organizmu;

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

• przebarwienia skóry – mogą one powstawać na skórze po ustąpieniu innych zmian chorobowych, częściej obserwowane u osób mających przewlekły kontakt z substancją uczulającą.
• zaczerwienienie skóry.
• bąble pokrzywkowe – zmiana skórna o gładkiej powierzchni i o ostrych granicach, wyniosła ponad poziom skóry, zazwyczaj koloru porcelanowego lub bladoróżowego. Charakteryzuje się tym, że pojawia się w bardzo krótkim czasie po kontakcie z alergenem i również szybko ustępuje. Po zniknięciu bąbla pokrzywkowego na skórze nie pozostają żadne ślady, ani blizny;
• obrzęk;
• wysypki – zwykle mają postać niewielkich czerwonych grudek podskórnych lub pęcherzyków. Zmiany te powodują nasilony świąd, sprzyjający drapaniu, w wyniku którego zmiany te mogą ulec otworzeniu i sączyć się, stając się tym samym doskonałym miejscem do wniknięcia infekcji.
• stwardnienia i pęknięcia skóry – występują głównie u chorych, których skóra jest przez długi okres czasu stale narażona na kontakt z substancją będącą alergenem.

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Jakie są przyczyny alergii skórnych?

Każdy człowiek jest inny i ma inną wrażliwość na rożne czynniki, w związku z tym możliwych przyczyn alergii skórnych jest bardzo wiele, nie jest możliwe wymienienie ich wszystkich. Czasami zdarza się też tak, że dana osoba prezentuje zmiany skórne, które sugerują, iż jest to alergia skórna, ale mimo wykonania wielu specjalistycznych testów i badań nie udaje się znaleźć czynnika sprawczego – alergenu. Inną często spotykaną sytuacją jest występowanie u chorych alergii na kilka alergenów jednocześnie. W obecnych czasach zdecydowanie najczęstszą przyczyna alergii skórnych są kosmetyki, bo to właśnie z nimi mamy największy, bo codzienny kontakt.

• Często uczulają kremy, balsamy, szampony, żele pod prysznic, mydła, dezodoranty i perfumy, kosmetyki kolorowe (tusze, pomadki, pudry, cienie do powiek), farby do włosów.
• Drugą pod względem częstości wywoływania uczuleń grupą są różnego rodzaju środki chemiczne, z których najsilniejszymi są formaldehyd, lateks oraz gumy.
• Objawy alergii skórnej mogą pojawić się również w wyniku kontaktu z niektórymi roślinami – najbardziej znane ze względu na swoje właściwości uczulające są bluszcz, dąb i sumak.

Zmiany na skórze powstają w zdecydowanej większości przypadków w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry osoby chorej z alergenem, ale nie zawsze tak jest. Możliwa i nierzadka jest także sytuacja powstawania zmian skórnych w wyniku spożycia alergenów pokarmowych na przykład mleka, serów, jaj, orzechów. Grupą alergenów, która zyskuje coraz większe znaczenie są leki. Spotykane są także alergie skórne powstałe w wyniku działania promieniowania UV czy słońca.

Alergia na skórze – jakie badania zrobić?

Diagnostykę alergii skórnych powinien prowadzić doświadczony lekarz, najlepiej dermatolog lub alergolog, który będzie mógł wykonać odpowiednie testy na alergię pokarmową mające na celu wykrycie alergenu, będącego przyczyną choroby. Oczywiście zanim lekarz zleci wykonanie specjalistycznych badań, powinien porozmawiać z chorym (przeprowadzić wywiad), aby dowiedzieć się o głównych występujących u niego dolegliwościach oraz ich związku z różnego rodzaju alergenami, czasie pojawiania się zmian, ich związku ze stylem życia danej osoby oraz czy podobne objawy występowały u chorego kiedykolwiek wcześniej lub były obecne u członków jego rodziny.

Lekarz musi także pacjenta dokładnie zbadać i obejrzeć oraz opisać wszystkie obecne na skórze zmiany chorobowe. Najczęściej zlecanymi badaniami są badania krwi (oznaczenie poziomu swoistych przeciwciał klasy IgE oraz całkowitego ich miana), testy skórne punktowe i płatkowe, możliwe jest również wykonanie testów prowokacyjnych z alergenem. Badania te pozwalają na potwierdzenie lub wykluczenie związku danego alergenu z objawami występującymi u osoby chorej.

Jak leczyć alergie skórne?

W przypadku alergii skórnych, podobnie jak i w innych chorobach o podłożu alergicznym podstawowym i niezawodnym sposobem leczenia jest eliminacja alergenu z otoczenia chorego. Sposób ten, mimo iż skuteczny nie zawsze jest łatwy lub wręcz możliwy do wykonania, aczkolwiek zawsze należy spróbować to zrobić.

W leczeniu możemy stosować leki antyalergiczne – głównie antyhistaminowe oraz glikokortykosteroidy, w postaci maści i kremów, ale także w preparaty doustne. Przed zastosowaniem leków zawsze należy poradzić się lekarza, aby wybrać ten specyfik, który będzie dla nas najlepszy i najbezpieczniejszy.

Istotnym elementem leczenia jest właściwa pielęgnacja skóry. Konieczne jest jej częste nawilżanie i natłuszczanie, gdyż działania te zapobiegają świądowi i powstawaniu zmian z nim związanych. Trzeba również pamiętać o tym, że jeśli po zastosowaniu jakiegokolwiek preparatu, czy to kremu czy maści na skórze pojawią się jakieś zmiany, zaczerwienienie czy świąd, to specyfik ten należy od razu odstawić i najlepiej skonsultować się z lekarzem.