Alergia na kota – przyczyny, objawy, leczenie uczulenia na kota

Jakie są przyczyny alergii na kota?

Alergia na zwierzęta to reakcja uczuleniowa na wytwarzane przez nie alergeny. Uczulenie na sierść to tak naprawdę alergia na białka, które znajdują się na włosiu pupila. O wiele częściej niż uczulenie na psy występuje alergia na koty.

Wydaje się, że jest to spowodowane odmiennym trybem życia tych zwierząt. Koty częściej przebywają z właścicielem, siadają mu na kolanach, są bliżej niego, przebywają na meblach, łóżku. Bardziej też dbają o higienę – liżą się, rozprowadzając kocie alergeny w ślinie kota po swym futrze.

Wyróżnić można następujące kocie alergeny:

• Fel d 1 – sekretoglobulina;
• Fel d 2 – albumina surowicy kota;
• Fel d 3 – cystatyna;
• Fel d 4 – lipokalina;
• Fel d 5 – immunoglobulina A;
• Fel d 6 – immunoglobulina M;
• Fel d 7 – białko gruczołów językowych von Ebnera;
• Fel d 8 – lateryna.

Głównym i najczęściej uczulającym alergenem kota jest Fel d 1, czyli sekretoglobulina. Zwierzę wytwarza go w gruczołach ślinowych, a następnie przenosi na sierść podczas codziennej toalety. Jest on również produkowany przez gruczoły łojowe znajdujące się w skórze kota, a następnie dostaje się do otoczenia przez złuszczony naskórek. Z obserwacji wynika, że samce kotów mają znacznie więcej gruczołów łojowych niż kotki, dlatego też są bardziej alergizujące.

Wykazano również, że kastracja samców wpływa na ograniczenie produkcji łoju. Zmniejsza się tym samym wytwarzanie alergenu. Co więcej, wyniki badań sugerują, że koty o ciemnym kolorze sierści (włos kota zawiera dużo pigmentu) są bardziej alergizujące od kotów o jasnym ubarwieniu. Według niektórych badaczy złuszczający się naskórek, ślina, łój to niejedyne źródła alergenów zwierzęcych. Reakcje alergiczne może wywoływać również mocz kotów.

Objawy uczulenia na kota

Objawy alergii na kota najczęściej dotyczą układu oddechowego. Cząsteczki alergenów są na tyle małe, że mogą być wdychane do jamy nosowej, a także głęboko do oskrzeli. Wyzwala to reakcję alergiczną, taką jak:

• katar;
• napadowy suchy kaszel;
• drapanie w gardle,
• kichanie,
• przekrwienie błony śluzowej nosa,
• zaczerwienie spojówek.

Alergicy mogą skarżyć się również na objawy skórne. Pojawiają się one najczęściej po bezpośrednim kontakcie ze zwierzęciem. Należą do nich swędzenie i zaczerwienienie skóry oraz pokrzywka. Alergia na kota może doprowadzić do przewlekłego zapalenia zatok i astmy. Alergia na kota może spowodować także wstrząs anafilaktyczny.

Alergia na kota – co robić? Jak sobie radzić?

Najlepszym sposobem łagodzenia objawów alergii na kota jest ograniczenie ekspozycji na alergeny kota do minimum. Nie zawsze oznacza to pozbycie się zwierzęcia z domu.

Jeśli objawy alergii na kota nie są zbyt silne, wystarczy zwiększyć dbałość o czystość. Alergen Fel d 1 jest bardzo małą cząsteczką, która łączy się z drobinami kurzu i wraz z nimi osadza na przedmiotach codziennego użytku. Aby zmniejszyć stężenie alergenów w środowisku alergikom zaleca się:

• częstsze, regularne sprzątanie, dokładniejsze ścieranie kurzu, co znacznie zmniejszy ilość alergenu w mieszkaniu;
• rezygnację z dywanów na których zostaje sierść kota, tapicerowanych mebli, zasłon, kotar, firan łatwo zbierających kurz;
• zabranianie kotu przebywania w sypialni, trzymanie go jak najdalej od łóżek;
• częste kąpiele zwierzęcia;
• staranną, przeprowadzaną bez pośpiechu wymianę zawartości kuwety – zmniejsza to obłoki pyłu do minimum i zapobiega rozprzestrzenianiu się alergenu; korzystne jest również stosowanie maseczek na twarz podczas tej czynności.

Osoby uczulone na kota powinny myć ręce po każdym kontakcie ze zwierzęciem. Warto pamiętać, że błędne jest pojęcie kota dla alergików. Nawet jeśli zwierzę pozbawione jest sierści (kotem bez sierści jest np. sfinks), kocie alergeny mogące wywołać reakcję uczuleniową obecne są w jego naskórku.

Alergia na kota – jak leczyć?

Dbałość o czystość pomieszczeń i minimalizacja ilości alergenu w otoczeniu często jest niewystarczająca, by uniknąć symptomów choroby. Zwłaszcza że z czasem objawy alergii na kota mogą ulegać nasileniu. Trudności z oddychaniem, uczucie ściskania w klatce piersiowej, świszczący oddech, przewlekły kaszel to tylko niektóre z symptomów powodujących dyskomfort alergika.

Nie jest możliwe całkowite odizolowanie się od alergenów kota, które przenoszone są przez ludzi. Pojawiają się one także tam, gdzie zwierzę nigdy nie przebywało. Jednym ze sposobów na uciążliwe objawy jest leczenie farmakologiczne. Leki na alergię na kota to:

• leki przeciwhistaminowe – pomagają złagodzić takie objawy jak katar, świąd, kichanie, wysypka; ich działanie polega na zmniejszeniu produkcji histaminy w organizmie alergika;
• glikokortykosteroidy – w postaci aerozolu do nosa lub wziewne, miejscowo redukują stan zapalny; stosowanie ich w postaci miejscowej zapewnia dostarczenie do organizmu odpowiedniej, ale nie za dużej dawki leku; zapobiega to wystąpieniu ogólnych skutków ubocznych;
• leki obkurczające obrzękniętą śluzówkę nosa – mogą złagodzić objawy kataru;
• inne leki przeciwalergiczne, takie jak leukotrieny, kromoglikan sodu.

Na czym polega odczulanie na kota?

W przypadku alergii na koty zaleca się również podjęcie terapii odczulającej. Przed jej rozpoczęciem lekarz musi być pewny, które alergeny są odpowiedzialne za nieprzyjemne dolegliwości. Celem terapii odczulającej (zwanej fachowo immunoterapią) jest zwiększenie tolerancji organizmu na alergen. Realizuje się go przez systematyczne podawanie uczulającego białka w postaci podskórnych zastrzyków.

W początkowej fazie odczulania na kota iniekcje wykonywane są 1–2 razy na tydzień. Z biegiem czasu częstotliwość podawania szczepionek z alergenami kota zmniejsza się po osiągnięciu dawki podtrzymującej.

Zwiększamy w ten sposób odporność organizmu na konkretny alergen. Dzięki temu chory, pomimo ekspozycji na uczulające białko, nie ma uciążliwych objawów. Znacznie zwiększa to komfort życia alergika, który nie musi tak często sięgać po leki.

Należy pamiętać, że immunoterapia nie zapewnia stuprocentowej skuteczności. Dodatkowo jest dość czasochłonna – proces leczenia trwa od 3 do nawet 5 lat. Nie jest wskazana dla wszystkich alergików, terapia powinna być dopasowana przez lekarza do możliwości i potrzeb pacjenta.